MÉTODE PENGAJARAN BASA BALI SAJERONING TRADISI LISAN GENDING MAMANDA RING DÉSA ADAT KEDISAN KECAMATAN KINTAMANI KABUPATÉN BANGLI

I GEDÉ MARDI YASA, - (2023) MÉTODE PENGAJARAN BASA BALI SAJERONING TRADISI LISAN GENDING MAMANDA RING DÉSA ADAT KEDISAN KECAMATAN KINTAMANI KABUPATÉN BANGLI. Other thesis, Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar.

[thumbnail of Skripsi] Text (Skripsi)
1911021013_I GEDE MARDI YASA.pdf - Published Version
Restricted to Registered users only

Download (2MB)

Abstract

ABSTRAK
METODE PENGAJARAN BAHASA BALI DALAM TRADISI LISAN GENDING MAMANDA DI DESA ADAT KEDISAN KECAMATAN KINTAMANI KABUPATEN BANGLI
I GEDE MARDI YASA
Jurusan Pendidikan Bahasa dan Sastra Agama Program Studi Sastra Agama dan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Dharma Acarya
Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar Email: gedekedisan@gmail.com
Desa Adat Kedisan merupakan salah satu Desa Bali Aga yang memegang teguh adat, budaya, dan tradisi yang ada. Desa Kedisan ada berbagai macana adat, budaya, dan tradisi yang dapat menjadi ciri khas Desa Adat Kedisan. Salah satunya adalah tradisi lisan Gending Mamanda. Tradisi lisan Gending mamanda adalah salah satu gending yang digunakan oleh masyarakat dalam menyelesaikan upacara dan upakara ngusaba ka-dasa. Gending mamanda ini dinyanyikan oleh ibu-ibu berjumlah 185 orang yang mana ibu-ibu tersebut masuk kedalam tilem kanginan dan tilem kawanan atau madesa let dan anyar dengan kata lain, ibu-ibu yang menyanyikan Gending Mamanda ini adalah ibu-ibu terpilih. Penelitian ini membas tiga rumusan masalah yakni (1)bagaiman struktur Gending Mamanda ?; (2) apa makna Gending mamanda ?; (3) bagaiman metode pembelajaran Gending Mamanda?.
Teori adalah pisau bedah yang digunakan peneliti dalam memecahkan rumusan masalah yang diangkat. Teori dalam penelitian ini adalah teori Struktur, teori Behaviorisme, teori kontrukstivisme, dan téori hérménéuitika. Sumber data yang didapatkan melalui observasi, wawancara, studi dokumen, dan dokumentasi. Setalah data terkumpul peneliti melakukan analisis data melalui tiga cara yakni réduksi data, display data, dan verifikasi data
Hasil penelitian ini adalah (1) struktur Gending Mamanda ini adalah struktur intrinsik yang terdapat dalam gending mamanda yakni Tema, Basita Paribasa, dan Amanat. Tema yang terdapat dalam gending mamanda adalah kesucian yang memang perlu dipegang teguh oleh setiap lapisan. Basita yang terdapat dalam gending mamanda inggih punika peparikan, sipta, sesenggakan. Pesan yang terkandung dalam gending mamnda mengantarkan kita untik dapat melaksanakan tata laku kehidupan sesuai dengan kewajiban dan juga haru dapat menyesuaiakan dengan perkembangn zaman agar dapat membentengi diri sendiri dan juga keluarga agar tidak terjebak dalam belengu dunia; (2) makna yang terdapat dalam Gending Mamanda adalah bagaimana caranya masyarakat Desa Adat Kedisan agar tetap menjaga kesucian dan tetap berpegangan terhadap tradisi yang ada di Desa Adat kedisan serta jangan lupa terhadap Desa Adat Kedisan; (3)metode pembelajaran yang digunakan oleh ibu-ibu adala metode drill, metode imitasi, metode langsung, metode membaca, dan metode audio- lingual ketiga metode ini dikombinasikan dalam mengahafalkan Gending Mamanda.
Kata Kunci: Metode Pembelajaran, Tradisi lisan, Gending Mamanda.

RERINGKASAN SESELEH
MÉTODE PENGAJARAN BASA BALI SAJERONING TRADISI LISAN GENDING MAMANDA RING DÉSA ADAT KEDISAN KECAMATAN KINTAMANI KABUPATÉN BANGLI
I GEDÉ MARDI YASA
Jurusan Pendidikan Bahasa dan Sastra Agama Program Studi Sastra Agama dan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Dharma Acarya
Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar Email: gedekedisan@gmail.com
Désa Kedisa wantah silih tunggil Desa Kuna utawi Désa Bali Aga sané madué makudang-kudang tradisi sané patut kawerdiang mangdané tradisi punika setata ajeg. Silih tunggil tradisi sané wénten ring Désa Kedisan inggian punika tradisi lisan gending mamanda. Tradisi lisan gending mamanda puniki kaanggén rikala ngusaba ka-dasa ring Pura Dalem Pingit. Gending mamanda puniki kaanggén piranti negepin ngusaba ka-dasa. Gending mamanda puniki wantah dados katembangan olih krama Kayangan utawi para isitri sané akéh nyané 185 diri. Gendig mamanda puniki ajeg santukan wénten makudang-kudang métode paplajahan sané kaanggén olih krama istri mlajahin gending puniki mangdané setata kaélingin olih krama istri ring Désa Kedisan. Unteng seseleh puniki wantah: (1) sapunapi wangun gending mamanda; (2) Sapunapi Kasuksaman gending mamanda; lan (3) Sapunapi metodé paplajaan risajeroning tradisi lisan gending mamanda.
Teori sané kaanggén ring seseleh puniki inggih punika téori Struktur, téori Béhaviorisme, téori kontrukstivisme, lan téori hérménéuitika. Wit data kapolihang saking métode praktiaksa, pabligbagan, kapustakaan, miwah dokuméntasi. Sesampuné data kapolihang, selanturnyané kaselehin manut pakebat data marupa réduksi data, display data, wiadin verifikasi data.
Pikolih seseleh puniki inggih punika: (1) wangun gending mamanda sané wénten sajeroning Gending Mamanda inggih punika Tema; Basita Paribasa; lan Piteket. Tema ingggih punika unteng sajeroning karya sastra ring Gending Mamnda temanyané mapiketan sareng kasucian. Basita paribasanyane sakadi peparikan, sipta, lan sesenggakan. Piteketnyane sapunapui iraga dados krama Desa adat Kedisan lan manusa ring jagaté mangda prasida ngalaksanayang kauripan manut suadarma lan suagina suang-suang. (2) kasukseman gending mamanda puniki dahat mabuat pisan taler kasukseman puniki sampun pastika mapaiketan ring kawéntenan tata-titi makrama ring Désa Kedisan taler nyihnayang sapunapi nyaga taler nindihin kawéntenan kasucian ring sajeroning angga lan mataki-taki sadurung ngamargiang upacara lan upakara mangdané sampun suci jaba lan jro. (3) métode paplajahan sané wénten ring sajeroning gending mamanda wantah nganggén pendidikan ulu apad sané ngawentuk para yowana saking mangkin mangdané sida teleb lan uning ring pula pali pamargi upacara lan upkara ngusaba kada lan ri kala malajahin gending mamanda puniki sampun pastika wénten métodenyané minakada métode langsung, métode membaca, lan métode audio-lingual.
Unteng Kruna: Métode Paplajahan, Tradisi lisan, Gending Mamanda

Item Type: Thesis (Other)
Subjects: P Language and Literature > PL Languages and literatures of Eastern Asia, Africa, Oceania
Divisions: Fakultas Dharma Acarya > S1 - Sastra Agama & Pendidikan Bahasa Bali
Depositing User: Unnamed user with username isma
Date Deposited: 21 Oct 2025 01:44
Last Modified: 21 Oct 2025 01:44
URI: http://repository.uhnsugriwa.ac.id/id/eprint/555

Actions (login required)

View Item
View Item