I MADE GIRI SUYOGA BANDEM, - (2023) LAWAT-LAWAT SUWUNG: PAPUPULAN PUISI BALI ANYAR PAKARYAN IBM DHARMA PALGUNA PAKEBAT STILISTIKA MIWAH NILAI. Other thesis, Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar.
1911021027_I MADE GIRI SUYOGA BANDEM, 1911021027, PBSA VIIIA DENPASAR.pdf - Published Version
Restricted to Registered users only
Download (4MB)
Abstract
ABSTRAK
Bahasa meliliki fungsi yang sangat penting dalah kehidupan bermasyarakat.
Bahasa memiliki 3 fungsi yaitu fungsi ideasianol, interpersonal dan tekstual.
Fungsi ideasional adalah fungsi bahasa digunakan sebagai media mengekspresikan pikiran sehingga menghasilkan karya sastra. Karya sastra berisi
tuntunan yang digunakan sebagai pedoman dalam menjalankan kehidupan sehari�hari. Di Bali karya sastra di bagi menjadi dua, yaitu karya sastra Bali tradisional
dan karya sastra Bali modern. Puisi Bali modern merupakan salah satu jenis karya
sastra Bali modern yang berarti suatu karya yang berisi daya imajinatif sesuai
dengan pengalaman, emosional dan intelektual pengarang yang disampaikan lewat
bahasa yang tidak terikat aturan seperti karya sastra Bali tradisional. Stilistika
merupakan cabang ilimu yang menbahas gaya bahasa. Dalam sebuah karya sastra
puisi pengarang kerap melanggar kaidah-kaidah yang sudah disepakati guna
mengasilakan aspek estetik dari karya tersebut, prilaku ini disebut dengan deviasi.
Lawat-Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali modern) karya IBM Dharma Palguna
yang diterbitkan oleh Yayasan Dharma Sastra pada tahun 1995 merupakan jenis
karya puisi Bali modern. Karya sastra puisi perlu adanya apresiasi karena dengan
adanya apresiasi kita dapat mengetahui penyimpangan-penyimpangan bahasa
yang tidak sesuai dengan kaidah yang menjadi style dari pengarang untuk
menambah aspek estetik dari karyanya dan dapat diketahui nilai yang terdapat
dalam karya dari pengarangnya.
Penelitian ini menggunakan dua rumusan masalah (1) Bagaimana bentuk�bentuk deviasi yang terdapat Lawat-Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar)
karya IBM Dharma Palguna? (2) Nilai-nilai apa yang terdapat dalam Lawat�Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar) karya IBM Dharma Palguna? Tujuan
dari skripsi adalah menjawab semua rumusan masalah yang ada. Teori yang
digunakan adalah teori stilistika. teori deviasi, teori semiotika dan teori nilai.
Metode pengumpulan data yang digunakan adalah metode baca cata dan studi
kepustakaan.
Hasil yang diperoleh dari permasalahan di atas adalah (1) bentuk-bentuk
deviasi dalam Lawat-Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar) adalah deviasi
bentuk morfologi, deviasi bentuk sintaksis, deviasi bentuk semantis, dan deviasi
bentuk grafologis (2) Nilai-Nilai yang didapatkan dalam Lawat-Lawat Suwung
(Papupulan Puisi Bali Anyar) adalah nilai religiusi yang dan nilai etika.
Kata Kunci: Lawat-Lawat Suwung, Nilai, Stilistika
UNTENG BEBAOSAN
Basa madué kawigunan sané mabuat pisan ring kahuripan. Basa madué
kawigunan tetiga inggih punika kawiguna ideasional, iterpersonal, tesktual.
Selehin manut kawigunan ideasoal basa punika kawigunayang ngawedarang
daging pikayunan sané prasida ngawetuang karya sastra. Karya sastra punika
madaging tuntunan, kaweruhan sané dados anggén gegambelan sajeroning maurip.
Karya sastra ring Bali kakepah dados kalih inggih punika karya sastra Bali purwa
miwah karya sastra Bali anyar. Puisi Bali Modern inggih punika silih tunggil karya
sastra Bali modern sané mateges wangun bebaosan sané madaging daya imajinatif,
emosinal miwah inteletual pangawi sané kawedar nganggén media basa sané ngelangenin tur nénten kaiket olih uger-uger sekadi karya sastra Bali purwa.
Stilistika inggih punika soroh ilmu sané melajahin indik gaya bahasa. ring sajeroning puisi pangawi punika lémpas saking uger-uger bahasa sané nyihnayang
style miwah aspek estetik saking pangawi puniki sané kabaos deviasi. Lawat-Lawat
Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar) pakaryan IBM Dharma Palguna sané
kamedalang olih Yayasan Dharma Sastra warsa 1995, inggih punika silih tunggil
soroh karya sastra Bali anyar. Karya sastra puisi patut kaaprésiasi santukan antuk
kawéntenan apresiasi prasida kakeniang wentuk-wentuk sane lépas saking uger�uger bahasa sané sampun kacumponin miwah prasida kakeniang nilai sané wénten
ring karyan saking pangawi puniki.
Ring seseleh puniki nganggén tiga unteng bebaosan (1) Sapunapi wentuk�wentuk deviasi Lawat-Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar) Pakaryan IBM
Dharma Palguna? (2) Nilai-nilai napi sané wénten ring Lawat-Lawat Suwung
(Papupulan Puisi Bali Anyar) pakaryan IBM Dharma Palguna? Tetujon seseleh
puniki wantah nyawis unteng bebaosan sané wénten punika. Teori sané kaanggén
ring seseleh puniki inggih punika teori stilistika, teori deviasi, teori semiotika
miwah teori nilai. Tata cara mupulang data sané kaanggén inggih punika tata cara
baca catat miwah studi kapustakaan.
Pikolih saking unteng bebaosan ring ajeng inggih punika (1) Wentuk�wentuk deviasi ring Lawat-Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar) inggih
punika kakeniang deviasi wentuk morfologi, deviasi wentuk sintaksis, deviasi
wentuk semantis miwah deviasi wentuk grafologis (2) Nilai-nilai sané kakeniang
ring Lawat-Lawat Suwung (Papupulan Puisi Bali Anyar) IBM Dharma Palguna
inggih punika nilai religius miwah nilai etika.
Kata Kunci: Lawat-Lawat Suwung, Nilai, Stilistika
| Item Type: | Thesis (Other) |
|---|---|
| Subjects: | P Language and Literature > PL Languages and literatures of Eastern Asia, Africa, Oceania |
| Divisions: | Fakultas Dharma Acarya > S1 - Sastra Agama & Pendidikan Bahasa Bali |
| Depositing User: | Unnamed user with username isma |
| Date Deposited: | 21 Oct 2025 01:45 |
| Last Modified: | 21 Oct 2025 01:45 |
| URI: | http://repository.uhnsugriwa.ac.id/id/eprint/563 |

